Ballina › Bashkimi kombëtar

Bashkimi kombëtar

Bashkimi kombëtar përmendet rregullisht në diskursin publik, mirëpo ai përflitet gjithmonë në aspektin politik dhe pothuajse fare në aspektin shkencor. Kjo mangësí themelore bën që krejt çështja e bashkimit të humbasë pothuajse tërë seríozitetin me të cilin duhet të trajtohet. Prandaj kjo rubrikë synon të gjejë saktësisht se çfarë duhet të bashkohet. Subjekt të kërkimeve tona janë territori (shiko: hartat ndëraktive) dhe njerëzit (shiko: historía etnografike).

Hartat ndëraktive

ftillimi.org ka përpiluar 4 harta ndëraktive tematike rreth bashkimit kombëtar që do të ndihmojnë për ta parë këtë çështje me më shumë ngjyrime dhe këndvështrime se kurrë më parë.

  1. Harta e kufijve etnikë  
    Kemi digjitalizuar 42 harta nga 37 autorë të huaj të cilat pasqyrojnë përbërjen etnike të Shqipërisë gjatë viteve 1840-1940.

 Kufítë etnikë
  1. Harta e zonave kufitare  
    Shtrirjet etnike të shqiptarëve të marra prej hartës paraprake ndahen në 9 zona kufitare për t'i krahasuar më mirë.

 Kufítë etnikë
  1. Harta e dëshmive të shqiptarësisë  
    Dokumente, statistika, shtrirja e viseve historike dhe toponomía – këto dëshmí do të na rrëfejnë për shqiptarësinë e vendeve të caktuara.

 Kufítë etnikë
  1. Harta e kufijve politiko-administrativë  
    Ndarjet zyrtare politike dhe administrative të Shqipërisë – prej ejaletit deri te republika.

 Kufítë etnikë

Historia etnografike

Trojet etnike shqiptare shtrihen nga Ish-sanxhaku i Nishit deri në Çamërinë e Poshtme, dhe nga Tivari deri në Kumanovë. Mirëpo prej shekullit të 19-të e këtej kanë ndodhur shumë dëbime, masakra e shkombëtarizime që kontribuan në tkurrjen e këtyre trojeve.

Dëbimet

Simbol i tkurrjes janë sidomos katër vite të ndryshme kur ndodhën ndryshimet më të mëdha në shtrirjen etnike shqiptare.

  1. 1878: Dëbimi i shqiptarëve nga Sanxhaku i Nishit si pasojë e Luftës Ruso-Osmane
  2. 1913: Dëbimi i shqiptarëve nga Fusha e Pellagonisë dhe Trevës Konicë-Kostur si pasojë e Luftërave Ballkanike
  3. 1923: Dëbimi i shqiptarëve nga Çamëria si pasojë e Marrëveshjes së Lozanës
  4. 1944: Dëbimi i shqiptarëve nga Çamëria si pasojë e fundit të Luftës së Dytë Botërore
Masakrat

› Lista e masakrave ndaj shqiptarëve

Shkombëtarizimet

Dëbimet dhe masakrat janë normalisht rezultat i luftërave apo marrëveshjeve. Janë vendosur shpejt dhe zbatuar menjëherë, pra kanë ndodhur aty-për-aty. A shkombëtarizimi është proces, i nxitur nga albanofobía, i planifikuar nga nacionalizmat e fqinjëve tanë, dhe i zbatuar nga institucionet apo shtetet e tyre.

  1. Nga viti 1830: Shkombëtarizimi i shqiptarëve (ortodoksë) në Fushën e Pellagonisë dhe trevën Konicë-Kostur të nxitur nga Patriarkana Ekumenike e Stambollit
  2. Nga viti 1852: Shkombëtarizimi i shqiptarëve (ortodoksë) në Mal të Zi të nxitur nga Principata e Malit të Zi
  3. Nga viti 1918: Shkombëtarizimi i shqiptarëve (myslimanë) në Sanxhak të nxitur nga Jugosllavía
  4. Nga viti 1946: Shkombëtarizimi i shqiptarëve (ortodoksë) në Çamërí, Çamërinë e Poshtme, Pind dhe trevën Konicë-Kostur të nxitur nga Greqía